Proje : KAFD Metro İstasyonu, Riyad
İşveren : ArRiyadh Geliştirme Kurumu
Ana Yüklenici : Zaha Hadid Mimarlık (ZHA)
BIM Araçları : Zaha BIM, Maya, Rhino, Revit
Görsel Kaynak: Zaha Hadid Architects
Suudi Arabistan, Riyad’daki 45.000 metrekarelik Kral Abdullah Finans Bölgesi (KAFD) metro istasyonunun karmaşık tasarımı nedeniyle yüklenici ZHA’nın özel bir yazılım geliştirmesi gerekti.
İstasyon, kentin altı yeni metro hattının üçü arasında kilit bir kavşak görevi görecektir. Dört ortak kullanım katı üzerinde altı platform ve iki kat yer altı otoparkının bulunacaktır.
Görsel Kaynak: Zaha Hadid Architects
Proje, dolaşımın iyileştirilmesi için tasarlanmış çok sayıda yaya yolu ve yerel bir monoray’a erişim sağlayan bir gökyüzü köprüsü içeren, yerel finans bölgesi ve çok modlu ulaşım bağlantılarıyla entegre olacaktır.
Proje, genişletilmiş metro şebekesinde şartname gereği BIM Seviye 2’ye göre, LOD 350 seviyesinde, Revit modeli ve IFC olarak, teslim edilecek yaklaşık 100 istasyondan biridir.
Görsel Kaynak: Zaha Hadid Architects
Tasarımda yer alan binanın cephesi ve çatısında, kum tepeleri içindeki karmaşık doğal desenlerden ilham alan bir dizi dalgalı ve eski Arap sanat biçimini taklit eden kavisli kafes perdeleri bulunmaktadır. Mimarlar bunu “karşıt sinüs dalgaları dizisi ile tanımlanan üç boyutlu bir kafes” olarak tanımlıyorlar.
Projenin zorlu geometrisinin Autodesk Revit’te doğru bir şekilde modellenmesi mümkün olmadığı için, projeyi yürüten ZHA firması da kendi BIM yazılımı eklentilerini geliştirmeyi seçti.
Görsel Kaynak: Zaha Hadid Architects
Mimarın tasarımı, modelleme yazılımı Maya’da başladı ve düşük poligon ağlara dönüştürülerek, yüzey modelleme yazılımı T-Splines’a bağlı olan CAD paketi Rhino’ya aktarıldı.
ZHA’nın özel yazılımı “Zaha BIM” kullanılarak, Revit’te görüntülenebilecek düzgün ve doğru bir geometri oluşturmak için modelde gerekli değişiklikler yapıldı. Modeldeki imalat detayı tüm disiplinler için teknik şartnameye uygun olarak ek meta verileri eklendi.
Görsel Kaynak: Zaha Hadid Architects
BIM’in başkanı Harry Ibbs’e ve ZHA’daki iş akışlarına göre, çok az kişi, bugüne kadar BIM ortamında aynı seviyede gelişmiş akışkan tasarımını başarabildi. Harry Ibbs BIM +’a belirtmiştir ki: “BIM yazılımında akışkan geometrisi tasarlamak ve modellemek hiçde kolay değildir, geometrik modelleme yazılımları çoğunlukla yalnızca basit formlarla başa çıkabilir.
“Bugün bile, bir akışkan tasarım fabrikasyon ayrıntı düzeyinde geliştirildiyse, Revit’teki bu projede elde ettiğimiz şeyi elde etmek için çok yetenekli bir hesaplama modeli gerektirir. Yazılımımız, Maya ve Rhino’da hızlı tasarım yenilemeleri yapmayı ve ardından BIM uyumlu bir ortama getirmeyi basitleştirir.”
Görsel Kaynak: Newtecnic building engieering
Yazılımın gelişim sürecine baktığımızda, ihtiyacın inşa aşamasında ortaya çıktığını anlıyoruz. Projeye başlandığında zaten kapsamlı bir BIM Uygulama Planı olmasına rağmen zaman ve maliyet kazancı etkisiyle böyle bir talebin ortaya çıktığı anlaşılıyor.
ArRiyadh Geliştirme Kurumu, yapının uzun vadeli işletimi ve tesis yönetim ekipleri tarafından kullanılması için mimari, MEP ve inşaat da dahil olmak üzere tam olarak koordine edilmiş bir model kullanmayı planlıyor.
Görsel Kaynak: Newtecnic building engieering
Proje ekibinin BIM’e uyum sağlamasının bir yıldan uzun sürmesi ve projede yer alan bazı şirketlerin BIM tecrübesinin olmaması nedeniyle projenin bu noktaya ulaşması hiç kolay olmadı.
MEP yüklenicisi başlangıçta AutoCAD’de 2D olarak modellemeye çalıştı ve sonrası için yeni bir model üretme sözü verdi ancak binanın akışkan yapısı bu yaklaşımı imkânsız hale getirdi.
Görsel Kaynak: Newtecnic building engieering
“Cephe ve döşemeden çıkıp havada uçan hava kanalları ve elektrik devreleri vardı. Çok geçmeden, 3D BIM ortamında bir ZHA yapısını koordine etmenin ne kadar mantıklı olduğunu gördüler ”dedi.
Navisworks’teki ilk yapılan çakışma kontrolü sonucunda çok sayıda çakışma tespit edildi, ancak teslimatın ikinci aşamasında bu çakışmalar +/- 0,10 mm toleransta sıfıra indirildi.
Görsel Kaynak: Newtecnic building engieering
Ibbs’e göre, BIM ile çalışmanın en önemli faydası, projenin MEP ve Statik yapılar dahil olmak üzere tamamen koordine edilmiş halinin henüz ihale aşamasında hazır olması ve bu sayede proje riskinin en aza inmesi ve sonrasında yüklenici ve işverenin projeye tamamen hakim olarak işe başlayabilmesi.
Şu anda proje şantiye aşamasında, ana müteahhit iş akışını planlamak ve malzemelerin maliyetini hesaplamak için 4D ve 5D BIM süreçlerini kullanıyor. Projenin 2020 yılında tamamlanması bekleniyor.
Görsel Kaynak: Newtecnic building engieering
Görsel Kaynak: Newtecnic building engieering
Kaynak:
Stephen Cousins
http://www.bimplus.co.uk/projects/complex-design-demands-bespoke-approach
