BIM (Building Information Modeling: Yapı Bilgi Modellemesi) nedir sorusunu sorduğunuzda, bu kavramı tanımlamaya çalışan pek çok kelime dizini karşınıza çıkacaktır. Daha öznel bir yaklaşımda, benim için BIM; yapıların tasarım aşamasından başlayarak kullanım süresini de kapsayan sürecin yönetilmesidir. Bilginin dijitalleştiği günümüzde, bu yönetimi farklı yazılımlar sayesinde gerçekleştirmeye çalışıyoruz, ileriki süreçte teknoloji değiştikçe, yeni kullanıcılar eklendikçe, süreç ve araçlar da değişecektir.
Ortak Format Kullanımı
Günümüzde yapı sürecinde tasarım aşamasında farklı mühendislik grupları (mimari, statik, MEP, elektrik vb), yapım aşamasında farklı gruplar ( şantiye grupları, malzeme firmaları, taşeronlar vb.), kullanım sürecinde ise başka gruplar (işletme grupları, tamir bakım, kullanıcılar vb.) sürece dahil olmaktadır. Çok fazla sayıda kullanıcının olduğu bu süreçte, ortak bir dil kullanabilmek işleyişe büyük katkı sağlayacaktır.
Biraz daha somutlaştırıp veri/bilgi paylaşımı alt başlığında konuyu incelersek, tasarım ekibi proje üretimi için farklı yazılımlar kullanmaktadır. Yapım aşamasında farklılaşan ihtiyaçlar ile başka yazılımlar devreye girmektedir. Keza kullanım aşaması içinde aynı durum söz konusudur. Tanımlama yaparken gruplamaya çalıştığımız bu süreçler, işleyişte ise iç içedir. Kendi içerisinde geri dönüşümlü bir ilişkidir.
Örneğin; tasarım aşamasında, mimari ekip projesini M yazılımında oluşturdu; statik ekip hesaplamaları için S yazılımı kullanıyor. M yazılımı ile S yazılımının ortak bir formatı var ve yazılımsal anlamda kopukluk yaşanmıyor. Proje tanıtımı için sürece dahil olan gruplar T yazılımını kullanıyor. M ve T yazılımı arasında da ortak bir format buluyoruz ama bazı veri kayıpları var, tanıtım ek işlemler yapıyor. İnşaat/şantiye ekibinin ise, metraj maliyet bilgisine ihtiyacı var, İ yazılımı kullanıyor. Tasarım ekibinin iletmiş olduğu veriyi, İ yazılımına aktaramadıkları için tüm verileri yeniden giriyorlar. Böyle bir işleyişte, her revizyon işleminde yaşanan aynı süreçler zaman-iş gücü kaybına sebep olmaktadır.
Kullanıcı sayısı çoğaldıkça da, artan veri değişimlerindeki aksama ve hatalar, genel proje süreci içerisinde değerlendirildiğinde, farklı açılardan ciddi kayıplara neden olacaktır.
Ortak Network Kullanımı
Farz edelim ki, ortak dil olayını çözdük. Yapım sürecine katılan her kullanıcı X formatını kullanarak, (kullanılan farklı yazılımlar veriyi ortak X formatına dönüştürebiliyor) projeyi okuyabiliyor. Peki bu veri (X) paylaşımını nasıl yapacağız? ‘CD ye yazdım, bellek bozuldu, Mail attım, ben görmedim, eski halimiymiş, şantiyenin kullandığı geçen ayki tasarımmış, bizim sözleşmemiz revizyon 3e göre..‘ gibi veri paylaşım sürecini ilgilendiren şikayetler çıkıyor ortaya.
Veri Kalitesi
Bilgi paylaşımı probleminin de çözüldüğü varsayarsak şayet;. (ortak bir dijital havuzumuz var,kullanıcılar bu havuzdan güncel X formatını istedikleri zaman alabiliyor, revizyon geçmişini, kullanıcı aktivitelerini görebiliyorlar. Peki, bu X verisinin içerdiği bilgi seviyesini nasıl belirleyeceğiz? Kullanıcılar farklı, gereken ihtiyaçlar (geometri, malzeme, metraj, yıpranma süreci, tedarik, üretim vb. ) farklı.
Sürece tekrar bakarsak, mimari ekip, X datasını tanıtım ekibine / şantiyeye gönderdi. Her bir modelde malzemebelirli mi?? Duvar kaplaması ne olacak, döşemeler parke mi seramik mi, ekipler bunu bilebilecek mi? Şantiye ekibinin aldığı X datasında, seramiklerin metrajı belli mi? Seramikler için fiyat verecek olan tedarik firması, ebat, malzeme sınıf bilgilerini, yangın dayanım bilgisini aldı mı?
Hangi Aşamada Hangi Detayda Veri Üretimi
X verisinin, içerdiği bilgiler yapım sürecinin neresinde olduğuna göre değişecektir ve bu bilgileri farklı kullanıcılar girecektir. Somutlaştırmaya çalışırsak, asma tavan ile tavan döşemesi arasındaki mesafe yüksek olduğunda, ek taşıyıcı gerekecektir. Mimari ekip bu bilgiyi verecek mi, statik hesabı yapılacak mı, MEP/elektrik ekipleri ekipmanlarını bu taşıyıcılara göre konumlandıracak mı? Proje yapıldı diyelim, uygulama aşamasında birebir profil konumları nasıl sağlanacak. Yerinde çözülür mü denecek? Uygulama ekibi yapacaksa, tanımlaması nasıl olacak? Metraj bilgisi ne aşamada girilecek?
Karşımıza veriyi hangi aşamada ne kadar detaylandıracağız ve veri girişlerini hangi ekipler yapacak soruları gelmektedir bu kez de.
BIM Çözümü
Bina yapım sürecinde; işleyişleri, ihtiyaçları, yapıları farklı olan kullanıcılar, ortak bir yapı oluşturmaya çalışıyor. Farklılıkların olduğu bir ortam birçok sorunu beraberinde getirecek, ortak kullanımları ve iletişimi artırmak ise sorunlarıazaltacaktır. BIM araçları ile ortak paydayı artırmaya, gelişen teknolojinin yapı alanına yansıyan katkıları ile geçmişten gelen sorunlarımızı çözmeye, bu süreci geliştirmeye çalışıyoruz.
burcinogreten
