BIM Uzmanı/Yöneticisi Nedir? Kimdir?

1449

BIM Uzmanı, son dönemde sıkça karşımıza çıkan bir kavram. Mimari, mühendislik ve inşaat sektöründe her geçen gün kendisini BIM Uzmanı, BIM Yöneticisi olarak tanıtanların sayısı artıyor. Peki bu kavramlar neyi ifade ediyor?

Öncelikle BIM yani Yapı Bilgi Modellemesi artık herkesçe bilinen bir kavram olarak, yapıların tasarım aşamasından başlayarak kullanım süresini de kapsayan sürecin yönetilmesini ifade ediyor. Bu kavramın son yıllarda oldukça yaygınlaşması, sektörde kullanımının artması, tasarım ve yapım çalışmalarının BIM sürecine dahil olmasıyla birlikte BIM modellemecisi, BIM uzmanı, BIM yöneticisi gibi yeni iş unvanları ortaya çıktı.

Peki artıkça sıkça karşılaştığımız BIM Yönetici/BIM Uzmanı kavramları neyi ifade etmektedir?

BIM Uzmanı/Yöneticisi Kimdir?

BIM çalışanları, bir projenin tasarım, yapım ve kullanım aşamalarında proje süreçlerindeki dijital inşaat bilgisinin büyük bir bölümünün oluşturulması, uygulanması ve yönetilmesi aşamalarında görev alan kişilerdir. BIM Yöneticisi için standart bir iş tanımı olmadığını söyleyebiliriz. Firmalar arasında bu konudaki beklentiler farklılık gösterebilmektedir. Bununla birlikte bazı ortak noktaların öne çıktığı görülmektedir ve buradan hareketle genel bir tanım yapmak gerekirse:


BIM Yöneticisi, çalıştığı firmada BIM sürecinin uygulanması, iş akışı ve işbirliğinin sağlanması ile BIM standartlarının uygulanmasından sorumlu olan kişiyi ifade etmektedir.

Bu unvanda yer alan ‘yönetici’ kelimesi geleneksel anlamda insan yönetimini ifade etmemektedir. Kastedilen, BIM Yöneticisinin tüm inşaat süreci boyunca işbirliğini sağlamak için bir şirketin tüm teknolojisini, süreçlerini ve politikalarını yönlendirmesidir.

BIM Uzmanı/Yöneticisinin görev tanımı nedir?

BIM yöneticisinin genel hatlarıyla rolü, BIM sürecinin nasıl ve hangi araçlar ile yöneticiliğine karar vererek proje iş akış sürecinin uygulanmasını ve desteklenmesini sağlamaktır. Bunun yanında genel hatlarıyla görev ve sorumluluklarından bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

  • BIM standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi
  • Proje ekibinin kullanacağı BIM kütüphanelerini oluşturan dosya ve şablonların oluşturulması ve güncellenmesi
  • Disiplinler arası koordinasyon çalışmalarında proje ekiplerine destek sağlanması
  • Proje ekibinin karşılaştığı teknik problemler ile projenin işleyişiyle ilgili sorunların çözülerek proje ekibinin yönlendirilmesi
  • Oluşturulan veya teslim alınan BIM modellerinin gerekli kalite kontrol testlerinin yapılması

Son olarak BIM Yöneticisi dijital modellerin teslim edilmesi ve alınması, bu kapsamda ilgili kişilerle koordinasyonun sağlanması sürecinden sorumlu kişidir. BIM modelleri, BIM yöneticisinin onayından sonra, proje ekiplerine aktarılır ya da ilgili meslek gruplarına teslim edilir.

BIM Uzmanı/Yöneticisinde Aranan Özellikler Nelerdir?

BIM sürecinin sağlıklı ve etkili yürütülebilmesi BIM yöneticisinin sorumluluğundadır. Sistemin kurulması, uygulanması, yönetilmesi aşamalarındaki aksamaların projenin genel sürecine etkileri fazla olduğu için, işverenler de bu konuda hassasiyet göstermektedir.

BIM uzmanının, BIM araçları konusunda gerekli bilgilere vakıf olduğu ilk bakışta anlaşılabilir iken, proje üretim sürecine hakimiyeti gözden kaçabilmektedir. BIM uzmanı dijital modellerin oluşturulmasından sorumlu kişi olduğu için, yapı elamanları hakkında üretim, detay, malzeme, metraj, yapılabilirlik, planlama, şartname gibi konularda da bilgi sahibi olmalıdır. Yürüteceği çalışma sadece dijital kontrol olmayıp tüm disiplin ve taşeronları etkileyecek yöntemler uygulayacağı için, proje bilgisi ciddi ehemmiyet taşımaktadır.

 

Üretilen modellerin, proje süreçlerine göre (konsept-uygulama-detay vb.) nasıl yapılacağını da BIM uzmanı tarafından kararlaştırılır, bu nedenle de tasarımdan kullanım aşamasına kadar tüm süreçler hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Ayrıca üretilen modeller farklı yazılım araçları ile oluşturulduğu için, bu araçlar hakkında ekip elamanlarına destek verecek, sorunlarını çözebilecek yeterlilikte  bilgi sahibi olmalıdır.

Standartlar oluşturarak sistem kurmak, kurulu sistemi devam ettirmek ve güncellemek görev kapsamında olduğu için, sistem kurabilecek bilgi ve deneyime sahip olmalıdır.

Öte yandan diplinler arası koordinasyon çalışmalarından sorumlu olduğu için, farklı uzmanlıklar hakkında bilgi sahibi olmalı, disiplinlerin birbirini etkileme durumlarını analiz ederek, hızlı ve doğru çözümler üretebilmelidir.

Son olarak işbirliği ve koordinasyonu sağlayabilmesi için yönetici pozisyonunun gerektirdiği ekip-işveren-taşeron ağında gerekli iletişim becerilene sahip olmalıdır.

 

Nasıl BIM Uzmanı/Yöneticisi Olunur?

Bazı meslek gruplarında uzmanlık eğitimleri yüksek lisans düzeyinde ve yasalarla öngörülmüş şekilde gerçekleştiriliyor. Örneğin tıp ve diş hekimliği alanlarında yer alan uzmanlık unvanları ancak gerekli prosedür tamamlandıktan sonra kullanılabiliyor. Bununla birlikte uzmanlık alanları tanımlanmamış mesleklerde kimin hangi unvanı kullanacağı belirlenmiş değil. Avukatlar birbirinden çok farklı hukuk dalları olsa da her davaya bakabiliyorlar. Bununla birlikte ticari davalara yoğunlaşan ve bu alanda meslek içi eğitimlerle kendisini geliştiren bir avukatın kendisini ticari dava uzmanı olarak tanımlamasının önünde bir engel bulunmuyor. Mimari ve inşaat sektöründe de benzer bir durum söz konusudur. Mühendislik ve mimarlık gibi lisans eğitimlerini tamamlayarak sektörde çalışmaya başlayan profesyoneller için resmi uzmanlık kolları bulunmamaktadır. Bunun yerine tecrübe ve meslek içi eğitime dayalı bir uzmanlık anlayışı geçerliliğini korumaktadır. 

BIM Uzmanlığı konusunda ülkemizde lisans ya da yüksek lisans düzeyinde bir eğitim bulunmamaktadır. Bununla birlikte üniversitelerin ve özel sektörde faaliyet gösteren firmaların birbirinden farklı eğitim çalışmaları söz konusu. Bu eğitim çalışmalarının büyük kısmı BIM araçları ile ilgili olup bir kısmı ise münhasıran BIM Uzmanlığını konu alan sertifika programı niteliğindedir.

BIM Uzmanı/Yöneticisi unvanları ile ilgili sektörde birbirinden farklı görüşler ileri sürülmektedir. Bazıları, kendisini bu konuda yetiştiren ve ehil gören herkesin söz konusu unvanları kullanmasında mahsur görmezken, diğerleri ise bu unvanları kullanmanın belli şartlara ve gerekliliklere tabi tutulması gerektiğini savunmaktadır. Şimdilik bir uzlaşı olmasa da, BIM sürecinin bazı ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de yasalara girmesiyle birlikte bu konunun da düzenlemeye tabi tutulması gündeme gelebilir.

Kaynak: Burçin Öğreten, Mimar

https://www.linkedin.com/pulse/bim-uzman%25C4%25B1y%25C3%25B6neticisi-nedir-kimdir-burcin-ogreten