BIM Yazılımları Hangileridir?

1356

Bölüm-1 Modelleme Araçları

BIM (Yapı Bilgi Modellemesi) sürecinde kullanılan ana araçlar yazılımlardır. Yapının tasarım aşamasından, kullanım ve yıkımına kadar geçen süreçte farklı yazılımlar kullanılmaktadır. Sektörün genişlemesiyle birlikte pek çok yeni yazılım piyasaya giriş yapmıştır. Teknoloji, kullanıcılar ve ihtiyaçlar değiştikçe farklı özelliklerde ve amaçlara hizmet eden yazılımlar sürece dahil olacak, bazıları silinirken bazıları güçlenecektir. Bu süreçte yazılımların kendilerini sürekli güncellemeleri ise değişmeyecektir.

BIM yazılımları hangileridir?’ sorusunu cevaplayabilmek için, öncelikle BIM sürecinin geniş kapsamı dikkate alınarak yazılımları işlevlerine göre gruplamak daha uygun olacaktır.

  • Modelleme Araçları
  • Koordinasyon Araçları
  • 4D araçları
  • 5D maliyet araçları
  • 6D Sürdürülebilirlik Analiz Araçları
  • Yönetim Araçları

Modelleme Araçları

2D yazılımlarda proje elemanları çizgiler vasıtası ile oluşturulmakta idi. BIM içerikli yazılımlarda ise, akıllı obje tabir edilen, geometrik ve bilgi datasını içeren nesneler mevcuttur. Bu nesneler, çeşitli datalar içerdikleri için, parametrik yani çeşitli özelliklere göre değişebilen nesnelerdir.

Proje çizimleri üretirlerken, yapı elemanları sembollere dönüştürülür. 2D çizimlerde kapı şekli verdiğimiz çizgilere ‘Kapı’ deriz. Yazılım için o kapının karşılığı çizgiler topluluğudur. BIM araçlarında da aynı şekilde yapı elemanlarını sembollere dönüştürürüz. Bu kez kapı için kullandığımız nesne, yazılım tarafından da kapı olarak bilinir ve ona göre özellikler gösterir. Kapının ölçülerini, renk ve malzemelerini sorar size. Kapıyı, zemine eklemeye çalıştığınızda, bunun uygun bir davranış olmadığını, kapıyı bir duvara eklemenizi önerir.

Modelleme sürecinde, gerçekleştirilecek olan yapı elemanlarının olabildiğince gerçeğine yakın sembolleri girilerek yapının sanal görüntüsü oluşturulur. İlgili her disiplin (Mimari, Statik, Mekanik, Elektrik, Altyapı, Peyzaj vb), kendi kategorisindeki modelleri çizimine ekler.

Proje sürecinde yer alan katılımcıların çokluğu ve ihtiyaçlarının farklı olması sebebiyle, pazarda çok sayıda BIM modelleme aracı bulunmaktadır.

BIM Modelleme Araçları

Autodesk Revit

Revit olarak bilinen yazılım, Autodesk tarafından geliştirilen; mühendisler, mimarlar ve diğer sektör profesyonelleri tarafından kullanılan bina bilgi modelleme yazılımıdır. Autodesk firmasının, BIM modelleme kategorisindeki ana ürünüdür.

İlk olarak 1997 yılında Charles River Software tarafından geliştirilmiştir. 2002 yılında Autodesk bu yazılımı satın almıştır.

Tüm disiplinler için aynı yazılım kullanılmakta, disiplin özelliklerine göre farklı komutlar içermektedir.

 

Yapı modelleri ‘family’ denilen nesneler yardımı ile oluşturulur. İnşaat sektöründe bulunan pek çok firma, ürünlerinin karşılığı olan family modellerini üretip ücretsiz olarak kullanıcılara sunmaktadır. Geniş bir kullanıcı yelpazesine sahip olan yazılım için, çok sayıda eklenti bulunmaktadır. Dynamo adlı görsel kodlama yazılımı ile daha geniş modelleme ve komutların otomatikleştirilmesi imkânı sunmaktadır.

Aynı anda farklı kullanıcıların tek bir dosya üzerinde çalışmasına imkân veren yazılım, birlikte çalışma üzerine seçenekler sunmaktadır.

Windows işletim sistemlerinde çalışmaktadır. Çeşitli yöntemler ile Mac ve Linux sitemlerine kurulabilir olsa da, Mac ve Linux sürümleri henüz mevcut değildir.

Nemetschek Allplan

Nemetschek firması tarafından, BIM süreci içerisinde parametrik nesneler ile proje üretilmesini sağlayan, proje paydaşları için üretilen BIM modelleme aracıdır.

Hem 2D çizim aracı olarak, hem de obje tabanlı özelliği ile kolon, döşeme, duvar gibi yapı elemanlarını oluşturan yazılım, konsept aşamasından metraj çalışmalarına kadar modelleme seçenekleri sunmaktadır.

Açık BIM akışını (OPEN BIM) destekleyen Allplan, mimarlara tüm süreçlerde verimliliğin arttırılması, hataların düşürülmesi, metrajlarda kolaylık sağlanması gibi tüm alanlarda yardımcı olmaktadır.

Vectorworks

Nemetschek firması tarafından 2000’li yıllarda satın alınan, architect, designer, landmark, spotlight gibi sürümleri ile uzmanlıklara göre özelleşmiş seçenekler sunan BIM modelleme aracıdır.

2D çizim, 3D modelleme, Render özellikleri ile mimari, statik, peyzaj, şehir planlamacıları, mühendislik ekipleri tarafından kullanılmaktadır. ‘Eskizden BIM’e’ sloganını kullanan firma, yazılımın yaratıcılığı engellemediğini, esnek çizimler yapıldığını vurgulamaktadır. Data görselleştirmesi alanında seçenekler sunan yazılımda, yangın senaryoları hazırlanabilir. Landmark aracında peyzaj mühendislerinin ihtiyaçları doğrultusunda özelleşmiş araçlar barındırmaktadır.

Öğrenci ve okullar için ücretsiz lisans desteği vermektedir. Windows ve Mac sürümleri mevcuttur.

Açık BIM akışını destekleyen yazılım, Revit uzantılarından .RVT , .RFA Ve IFC uzantılı olarak dışa aktarma seçeneği sunmaktadır.

Graphisopft Archicad

Archicad, Graphisoft tarafından mimarlar ve tasarımcılar için geliştirilen, nesne tabanlı uygulamalardan ilk faydalanan BIM modelleme yazılımlarındandır. Windows ve Mac platformlarında çalışmaktadır.

Yapı elemanları gerçekteki karşılıkları gibi, duvar, pencere, mekanik kanal, döşeme vb. şeklinde oluşturulur. Mimar ve tasarımcılar için, Panel Cephe Aracı, Çatı Penceresi Aracı gibi özelleşmiş bölümler barındırmaktadır. 2D çizimlerde ve detay çalışmalarında geniş seçenekler sunan yazılım, 3D komutlarında esneklik sunduğu kadar Öngörülü Arkaplan işleme özelliği ile çeşitli model görünümlerini açma, bunlar arasında geçiş yapma işlemlerinin oldukça hızlı olduğunu vurgulamaktadır.

Solibri, dRofus, Rhino- Grasshopper gibi araçlara ile doğrudan bağlantı kurabilmektedir. Modelde yapılan değişiklikler Solibri aracı tarafından otomatik algılanırken, görsel programlama araçlarından Grapsshopper ile daha geliştirilmiş modelleme seçenekleri sunmaktadır.

Açık BIM akışını destekleyen yazılım, IFC ve BCF uzantılı olarak dışa aktarma seçeneği sunmaktadır.

Program içinde CineRender motoru kullan yazılım, hızlı ve gerçekçi görseller oluşturmaktadır. Cinema 4D ye sorunsuz dosya aktarımı yapmaktadır. Twinmotion aracı ile işbirliği yapan yazılım, gerçekçi renderlar ve gerçek zamanlı görselleştirme imkanı sunmaktadır.

Öğrenci, eğitmen ve okullar için ücretsiz lisans desteği vermektedir.

Bentley MicroStation

bentley

Bentley tarafından geliştirilen MicroStation, modelleme aracıdır.

Yüzey, mesh, feature, solid gibi çeşitli modelleme yöntemleri ile karmaşık modelleme imkanı sunan yazılım, yüklü DGN, DWG dosyaları ve yüksek çözünürlüklü imaj dosyaları ile hızlıca çalışabilmektedir.

Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS (Geographical İnformation System)) uygulamaları ile özellikle haritacılık, planlama gibi sektörler tarafından tercih edilmektedir.

BricsCAD BIM

BricsCAD BIM, Bricsys firması tarafından proje ekipleri için geliştirilen BIM modelleme uygulamasıdır. Windows, Linux, MacOSX işletim sistemlerinde çalışmaktadır.

Görsel programlama araçlarından Grasshopper ile esnek ve karmaşık modellemeye imkan sağlar.

IFC ve BCF formatlı dosyalar açılıp, bu formatlarda dosya dışa aktarılabilmektedir.

30.000 üzerinde mekanik bileşen kütüphanesi içeren, mekanik görüntüleme ara yüzü sunan ve metal levha imalatlarına yönelik çizimler üreten yazılım, mekanik mühendisleri tarafından da tercih edilmektedir.

BricsCAD gerçek zamanlı Renderlar için Enscape eklentisi ile birlikte çalışmaktadır. BricsCAD’deki tüm değişiklikler derhal Enscape’te görüntülenebilir ve değerlendirilebilir.

Trimble Tekla Structures

Tekla Structures, Trimble firmasının geliştirdiği çelik, betonarme, ahşap yada karma yapıların modellenmesi için kullanılan BIM Modelleme aracıdır. İnşaat ve yapı endüstrisinde özellikle çelik konstrüksiyon ve betonarme projeleri için kullanılan, projelerde oldukça detaylandırma imkanı sunan yazılım daha çok inşaat mühendisleri tarafından kullanılmaktadır.

Yazılımın sunmuş olduğu 3D görüntü sayesinde, proje tasarımları kolaylaşmakta, çelik detaylandırma sistemi, MIS sistemleri ve CNC makineleri ile olan ara yüz bağlantıları ile proje ekiplerine ve imalatçı gruplara kolaylıklar sağlanmaktadır.

Açık BIM akışını destekleyen yazılım, dosya transferleri ile çeşitli analiz ve tasarım araçlarıyla iletişim kurabilmekte ve farklı ekiplerin aynı model dosyası üzerine çalışmalarına olanak vermektedir.

Trimble firması, Tekla warehouse web kanalında, çok sayıda örnek dosya sunmaktadır.

BIM modelleme araçlarının gelişmesiyle birlikte, yapıların sanal karşılıkları gerçeğine daha yakın şekilde kurgulanmaktadır. Bu gerçeklik sayesinde, tasarım kararlarında iyileştirmeler yapılırken, proje paydaşları arası daha iyi koordinasyon sağlanmakta ve imalat hataları azaltılmaktadır. Daha iyi planlamalar sayesinde, maliyet, zaman kazançları, olumsuzluklar karşısında erken önlem alma imkanları sağlanmaktadır. BIM süreci, yapının tasarım aşamasından başlayarak ömrünü tamamlanmasına kadar geçen süreçtir ve bu zincirin ilk basamağı olan modelleme süreci ne kadar iyi gerçekleştirilirse, diğer aşamalar da o kadar verimli ilerleyecektir.

Burçin öğreten, mimar, bo mimarlık