CAVE (Bilgisayar Destekli Sanal Ortam) ve BIM (Yapı Bilgi Modellemesi) teknolojilerinin birlikte kullanımı gün geçtikte artmakta, özellikle hastane projelerinde bu teknolojik yenilikler kullanılmaktadır. İçerikleri gereği teknolojik gelişmeleri yakından takip eden, Sağlık sektörünün bu teknolojiyi öncelikli benimsemesinin altında, artan sağlık hizmeti ihtiyacını daha kaliteli karşılayabilmek için, işletme sürecini etkileyen, proje tasarımından kaynaklı sorunlarının önüne geçebilme isteği bulunmaktadır.
Hastane İnşaat Süreci
Hastane projelerinde, tasarımcı-işveren-kullanıcı-işletmeci iletişimi, yapının amacına uygun inşa edilebilmesi için ciddi önem arz etmektedir. Bu iletişim zincirindeki kopukluklar, hatalı maliyet artışlarına, işletme sorunlarına, personel-hasta kullanım sıkıntılarına neden olmaktadır. En az 40-50 yıl kullanım süresi bulunan hastane yapılarının, daha iyi hizmet verebilmesi için, tasarım ve inşaat aşamasındaki hatalardan olabildiğince kaçınılması gerekmektedir.
Yapıların inşaat ve kullanım maliyet verileri:
Bina sahibi olma ve kullanmanın uzun vadedeki masrafları
* The Royal Academy of Engineering, 1998
Sermaye maliyeti: 1 birim
Kullanım maliyeti: 50 birim
İşletme maliyeti: 200 birim
40 yıllık yaşam döngüsü maliyetleri ve yatırım maliyetleri karşılaştırması* Terho Pekkala, Kainuu Healtcare District, 2014
Sermaye maliyeti: 100 milyon Euro
İşletme giderler: 4 milyar Euro
30 yıllık yaşam döngüsü maliyetleri ve yatırım maliyetleri karşılaştırması* LCC, National Institute of Standards and Technology
Yapım maliyeti: %2
İşletme ve bakım giderleri: %6
Personel giderleri: %92
Yapıların inşaat ve kullanım maliyetleri değerlendirildiğinde, işletme ve personel giderlerinin diğer maliyetlere göre yüksek bir orana sahip olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında, sağlık personelleri ve tasarımcı arasındaki iletişimin önemi somutlaşmaktadır. Tasarımcı-kullanıcı arasındaki iletişim ve işbirliğini artırarak, daha iyi sonuçlar ede edilmesi, 3D CAVE sistemleri ile sağlanmaktadır. 3D CAVE sistemleri, gerçek boyutlarda ve sanal gerçeklik destekli çalışılabilmeyi sağlayarak, öğrenmeye ve hemen ardından kullanıcı odaklı tasarım yöntemlerini öğretmeyi sağlamaktadır. Operasyonel verimliliğin sağlandığı, kullanıcının proje sürecine katkıda bulunduğu bu sistemle, ilk aşamada %5 oranında tasarruflar sağlanmaktadır.
Örneğin,
Tasarım, plan ve proje giderleri: 10 milyon Euro
İnşaat giderleri: 100 milyon Euro
Bakım çalışmaları giderleri: 500 milyon Euro
Operasyonel / İşletme giderleri: 4 milyar Euro olan bir projede,
Operasyonel / İşletme giderlerinde %5 oranında, 200 milyon Euro oranında tasarruf sağlanmaktadır.
CAVE & BIM Örneği : Järvenpää Hastanesi Hikayesi
2013-2016 yıllarında tasarım ve yapımı gerçekleştirilen, 70 milyon Euro yatırım bedelli, Helsinki’de bulunan, Järvenpää Hastanesi proje sürecinde CAVE teknolojileri kullanılarak, işletme giderlerinde 170 milyon Euro tasarruf öngörülmüş.
Järvenpää Hastane çalışmasında, CAVE alanında yer alan Collaprime yetkililerinden, Sn. Murat Kılıç ‘ın süreçte yaşanılanlardan bazı paylaşımları şöyle:
‘’ Geleneksel yöntemler ile yapımına 2010 yılında başlanmış olan projede, şartname koşullarının sağlamaması üzere iptal edilmiş, akabinde 3 yıl zaman kaybı yaşanmış bir süreç vardı önümüzde. 2013 yılında tekrar başlayan tasarım sürecinde, BIM ve VDC kullanılarak kullanıcı odaklı ve görsel bir tasarım süreci odak noktası haline getirildi. Yapı Bilgi Modellemesi dijital formatta tasarım bilgilerini içerecek şekilde geliştirildi. Sanal tasarım ve inşaat, süreç yönetimi ve kontrolünde BIM’in sanal dijital bilgileri kullanıldı ve tüm süreç CAVE sistemi aracılığıyla ilerledi.
- BIM ve CAVE kullanılarak kullanıcı odaklı ve görsel bir tasarım oluşturuldu.
- Farklı tasarım seçenekleri değerlendirildi.
- Mühendislik tasarımında eş zamanlı ve sürekli gelişim sağlandı.
- Tüm paydaşlar ile güçlü bir iş birliği ortamı oluşturuldu.
- Tahmin edilen iş programından önce ve bütçenin altında tamamlandı.
- Tekla BIM Dünya Ödülünü kazandı
- Finlandiya kamu sektörü fonu denetleyicileri, bu hastaneyi yenilikçi tasarım ve tedarik örneği olarak kabul etti ve kamu kesiminde tedarik ve tasarım konularında bu projede geliştirilen yöntemlerin kullanılmasını kararlaştırdı.
- Sanal Gerçeklik & CAVE ile Geliştirilmiş Büyük Oda yapıldı
- Binanın kullanıcıları ile 37 farklı gelişim oturumu için sanal gerçeklik modelleri kullanıldı.
- 725 katılımcı geri bildirimi toplandı.
- Yaşam döngüsü işletme maliyetlerinde 170 milyon Euro tasarruf edildi.”
Plan, tasarım, tedarik ve uygulama fazlarında daha sağlıklı kararlar almak için projelere dahil olan tüm paydaşların birbiri ile bilgi paylaşımı, birbirinden öğrenmesi, sağlıklı iletişim ve ortak vizyon oluşturulması CAVE ile sağlanmaktadır. Gelişen teknolojiden inşaat sektörü de, yavaş da olsa faydalanmaktadır. Bu teknolojilerinin kullanım alanlarının artmasıyla, planlama ve tasarım süreçleri iyileşirken, kullanıcı dostu yapılar meydana gelecektir.
